Svijet je prvi put postao svjestan epidemije novog tipa koronavirusa kada je Kina prijavila Svjetskoj zdravstvenoj organizaciji (WHO) da se 31. decembra 2019. u gradu Wuhan, u provinciji Hubey, pojavila “misteriozna respiratorna bolest nepoznatog porijekla”, prenosi Anadolu Agency (AA).
COVID-19 percipiran kao epidemija koja je isprva zahvatila Kinu i okolinu, prešao je granice i pretvorio se u pandemiju koja je ugrozila javno zdravlje širom svijeta.
Svijet je tokom cijele godine bio zatvoren zbog širenja virusa, a mjere za kontrolu epidemije postale su glavni program svih zemalja.
Bolest je prvi put viđena kod ljudi koji su posjetili tržnicu morske hrane u Wuhanu, u kineskoj provinciji Hubey.
Prvi pacijent primljen je u bolnicu 17. novembra sa pritužbom na “respiratornu bolest” čiji uzrok nije bio poznat. Podrazumijevalo se da je bolest koja je izazvala upalu pluća uzrokovana novim nepoznatim virusom.
Iako se virus nastavio širiti iz Wuhana u druge kineske gradove narednih mjeseci, svijet dugo nije znao za ovaj razvoj događaja.
New York Times, na osnovu izvještaja koje je američko Odjeljenje za javnu sigurnost pripremilo 20. augusta, tvrdi da su “visoki zvaničnici Kineske komunističke partije (CPC) u gradu Wuhan gdje se dogodila epidemija, skrivali rane znakove širenja virusa od centralne vlade”.
U izvještaju se tvrdilo da su vlasti u Wuhanu izbjegavale da centrali daju informacije o epidemiji, misleći da bi to moglo poremetiti program lokalnog sastanka CPC-a održanog u gradu početkom januara, pa su vlasti u Pekingu mogle shvatiti hitnost situacije tek sredinom tog mjeseca.
Milioni Kineza nastavili su da putuju po cijeloj zemlji za novogodišnji praznik koji je počeo 24. januara.
Istraživanja u narednim mjesecima ponudila su dokaze da se virus možda počeo širiti svijetom tokom ove mračne faze.
Istraživači iz Američkog centra za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) pronašli su antitijela proizvedena protiv COVID-19 u donacijama krvi koje je prikupio Američki Crveni križ od 13. decembra do 17. januara u devet država.
Otkriveni su slični nalazi da se bolest počela širiti u decembru u Francuskoj i Italiji u Evropi.
WHO je 7. januara objavio da je misterioznu bolest izazvao “novi tip koronavirusa”.
Prvi slučaj izvan Kine viđen je 13. januara. Nova vrsta koronavirusa otkrivena je kod pacijentice na Tajlandu. Zatim, 16. januara utvrđeno je da je osoba iz Wuhana u Japanu imala COVID-19, a 21. januara prvi slučaj zabilježen je i u SAD-u.
Virus se proširio u mnoge zemlje putem putnika. Sljedećih dana ljudi sa novom vrstom koronavirusa liječeni su u Hong Kongu, Tajvanu, Singapuru, Južnoj Koreji, Australiji, Maleziji, Vijetnamu i Nepalu.
Prvi slučajevi pojavili su se ubrzo i u Evropi. U Francuskoj je 24. januara otkriven novi tip koronavirusa kod dvije osobe iz Kine i jednog od njihovih rođaka.
WHO je 30. januara proglasio “globalnu vanrednu situaciju” zbog COVID-19, a 11. februara je objavio da se nova vrsta koronavirusa zove “COVID-19”.
COVID-19 se u početku počeo širiti u Kini i okolnim zemljama. U Južnoj Koreji 22. februara registrovano je 229 slučajeva u jednom danu, što je zemlju dovelo u pripravnost.
Iran na Bliskom istoku i Italija u Evropi postali su “raširena područja virusa izvan Azije”. Prvi slučajevi i žrtve dogodili su se u Iranu 19. februara.
Zatim, 21. februara prvi put je registrovan virus u regiji Lombardija u Italiji. Činjenica da je Milano, u kojem je smještena tekstilna industrija, mjesto na kojem intenzivno rade kineski sezonski radnici, učinila je regiju “područjem širenja”.
Nakon što je epidemija dobila globalnu dimenziju, mnoge zemlje su poduzele mjere za smanjenje masovne mobilnosti kako bi zaustavile širenje virusa.
Glavne mjere poduzete kako bi se spriječilo širenje virusa bile su privremeno zatvaranje mjesta na kojima se ljudi nalaze, poput škola i univerziteta, kafića, barova, restorana, zabavnih i tržnih centara, biblioteka i bogomolja, te otkazivanje javnih događaja.
Građani su pozvani da “ostanu kod kuće”, savjetovano im je da izbjegavaju socijalne kontakte, da rade od kuće, ako je moguće, umjesto da idu u kancelariju. Javne institucije i privatne kompanije su poduzele mjere u tom smjeru.
U zemljama je uveden policijski sat i mjere karantina, a između gradova i zemalja uvedena su ograničenja prevoza.
Nekoliko zemalja je od sredine marta do početka juna sprovelo je mjere koje su se fokusirale na policijski sat. Međutim, zatvaranje, koje je provedeno kao mjera protiv virusa, dovelo je do poremećaja u proizvodnji, trgovini i uslugama, što je rezultiralo ekonomskim smanjenjem i gubitkom zaposlenja.
Prema podacima Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD), u drugom tromjesečju godine koji pokriva mart, april i maj, 20 najvećih svjetskih ekonomija smanjilo se u prosjeku za 9,1 posto u odnosu na isti period prethodne godine.
Kina, koja je ovaj period preživjela s najmanje štete, porasla je 3,2 posto bruto domaćeg proizvoda (BDP), dok se Indija, koja je osjetila težinu karantinskih mjera, smanjila za 23,5 posto.
Statistike početkom maja pokazale su da su epicentar epidemije u svijetu SAD i evropske zemlje.
Prema web stranici “Worldometers”, na kojoj su prikupljeni podaci iz zemalja i regija sa COVID-19, Evropa i Sjeverna Amerika bile su regije “koje je epidemija najviše pogodila” po broju zaraženih, smrtnih slučajeva i pacijenata na liječenju.
Početkom maja otprilike 76 posto slučajeva širom svijeta i oko 86 posto preminulih bilo je u Evropi i Sjevernoj Americi. Oko 81 posto pacijenata liječenih od virusa bilo je na ova dva kontinenta.
Porast slučajeva tokom ljeta u Južnoj Americi, posebno u Brazilu, zemljama indijskog potkontinenta i Rusiji, učinio je ove regije novim područjima širenja virusa.
Iako je broj slučajeva na azijskom i južnoameričkom kontinentu iznosio približno 15,6 posto, odnosno 5,9 posto ukupnog broja slučajeva u svijetu 4. maja, ove su stope porasle na 22,4 posto i 21,7 posto početkom jula.
Tokom ljetnih mjeseci SAD, Brazil, Indija i Meksiko bile su zemlje s najviše smrtnih slučajeva od posljedica COVID-19.
Svijet je ušao u jesen sa sve većim učinkom COVID-19.
Na sjevernoj hemisferi, kada se vrijeme počelo hladiti, a sezonske bolesti počele povećavati, epidemija je dobila novi zamah, posebno u zemljama u kojima su slučajevi bili najintenzivniji.
Septembar je bio najgori mjesec za Indiju. Broj od 87.115 novih slučajeva zabilježenih u jednom danu 4. septembra u zemlji premašio je ukupno 85.146 slučajeva otkrivenih od decembra 2019. godine u Kini, gdje se pojavio COVID-19.
Dnevni broj slučajeva u zemlji premašio je prag od 90 hiljada 5. septembra. Tada je dosegao 95.529, zatim 96.760 i 97.859 16. septembra.
U SAD-u i Brazilu, koji su bili najviše pogođeni epidemijom, broj zaraženih i smrtnih slučajeva ponovo se povećao u jesen.
Sa zimom, primijećen je novi porast broja slučajeva, posebno pojavom tipa COVID-19 koji je mutirao i brže se širio. Broj dnevnih slučajeva u svijetu 2. decembra premašio je prag od 600 hiljada i 700 hiljada 11. decembra.
Do kraja 2020. godine širom svijeta otkriveno je 83,5 miliona slučajeva COVID-19, dok je više od 1,8 miliona ljudi umrlo od posljedica virusa.
